Middeleeuwse en fantastische beesten en wezens nemen het Amatllerhuis over

Voor de tentoonstelling "De Fantastische Bibliotheek der Beesten " heeft Casa Amatller tien kamers gereserveerd. Tien. Ze passen, ook al lijkt het misschien niet zo. Sommige zijn verbonden met dit emblematische gebouw van de modernistische architectuur van Barcelona. En in een van deze kamers, tot wel 300 vierkante meter groot, kunnen bezoekers een spectaculaire tentoonstelling van beelden ervaren die een opmerkelijke meeslepende ervaring creëren. Daar worden ze ondergedompeld in de dieren en wezens die deel uitmaakten van de middeleeuwse verbeelding en die de pagina's van de zogenaamde bestiaria vulden: boeken uit de middeleeuwen die een compendium vormden van echte of fantastische dieren, beladen met symbolische betekenissen.

De tentoonstelling opent aanstaande dinsdag en is samengesteld door Jordi Sellas van Layers of Reality – een baanbrekende studio op het gebied van augmented reality – en het Museu Episcopal de Vic (MEV), onder leiding van Oriol Picas. De tentoonstellingsruimte is niet overdadig. Hoewel de organisatoren een bezoek van 70 tot 90 minuten aanbevelen, bevat de tentoonstelling veertien originele stukken uit de MEV-collectie met dierenmotieven, samen met een aantal audiovisuele elementen (waaronder een virtual reality-bril) over de oorsprong en ontwikkeling van bestiaria.

Feniksen, draken, harpijen, griffioenen, walvissen, bijen, mieren, pauwen, pelikanen, zeemeerminnen, lammetjes, centauren, eenhoorns, basilisken, olifanten, panters, leeuwen... ze maken allemaal deel uit van deze bestiaria en een symbolisch universum dat later het boekenrijk oversteeg en uitgroeide tot hoofdsteden, schilderijen, sculpturen, wandtapijten en allerlei kunstvormen.

De Bibliotheek der Beesten brengt het publiek dichter bij een wereld die tot op zekere hoogte relevant blijft. Deze maandag, tijdens de presentatie van de tentoonstelling, demonstreerde Judit Verdaguer – curator van de tentoonstelling samen met Marc Sureda, directeur van het Institut Amatller – dit aan de hand van taal. Ze merkte op dat uitdrukkingen als "sluw als een vos" of "het geheugen van een olifant" hun oorsprong vinden in bestiaria. Of "krokodillentranen": "In bestiaria symboliseert de krokodil die hypocrisie en leugenachtigheid vermomd als mededogen. Door middel van naturalistische observatie scheiden krokodillen vloeistof af uit hun traanbuizen tijdens het kauwen. Op basis van deze niet-wetenschappelijke observatie beschouwen bestiaria de krokodil als een hypocriet omdat hij huilt tijdens het verslinden van zijn slachtoffers," legde Verdaguer uit.

Lees ook En de winnaar is... Leonardo en Michelangelo beleven hun legendarische duel 500 jaar later opnieuw Teresa Sesé

Naast de immersieve ruimte bevat de productie een VR360 virtual reality-ruimte die de kijker meeneemt naar het einde van de wereld. Bezoekers berijden een feniks om een ​​uniek landschap te aanschouwen en worden benaderd door verschillende fantasierijke gevleugelde wezens, met als hoogtepunt een bezoek aan de onderwereld. De tentoonstelling bevat ook een interactieve ruimte waar jongere bezoekers hun eigen middeleeuwse beest kunnen tekenen, dat, eenmaal voltooid, wordt gedigitaliseerd en bewegend wordt geprojecteerd op een groot scherm.

Lagen van de realiteit en het Bisschoppelijk Museum van Vic

Layers of Reality heeft al ervaring met het creëren van augmented reality-ruimtes. In 2019 opende het zijn belangrijkste creatie- en expositiecentrum, Ideal Barcelona, ​​waar momenteel "de immersieve uitdaging" tussen Leonardo en Michelangelo te zien is. In 2022 opende het MAD (Madrid Digital Arts) en twee jaar later Bombas Gens Centre d'Arts Digitals in Valencia.

De studio werkt voor "The Library of Beasts" samen met het Episcopal Museum van Vic, dat 14 stukken heeft bijgedragen uit een totaal van 80 werken die enkele maanden geleden deel uitmaakten van een tentoonstelling in Vic gebaseerd op bestiaria. Onder de tentoongestelde werken bevinden zich een 14e-eeuwse drakenwaterspuwer, een 12e-eeuws reliëf van de Leeuw van Sint-Marcus en een balk uit Tosts baldakijn met fantastische motieven uit 1220. Ook te zien is het opmerkelijke centrale paneel van het altaarstuk van Sint-Michaël van Verdú (1483-1484), een tempera schilderij waarop Sint-Michaël de duivel verslaat, afgebeeld als een monsterlijke hybride met een groene huid, reptielenhuid, roofvogelklauwen, slangenogen, kattenoren en een dikke, borstelige snor.

Verdaguer legde uit dat bestiaria niet zomaar dierencatalogi waren, maar eerder ware muurschilderingen en spirituele spiegels van de middeleeuwse samenleving. "Ze gaven lessen over goed en kwaad, deugden en zonden, en gaven aan hoe men zich moest gedragen volgens de christelijke moraal van die tijd", aldus Verdaguer.