Van bos tot terreur: gotische en perverse verhalen over de plantenwereld

De bloemlezing Botanical Gothic (Impedimenta) beslaat meer dan een eeuw aan verhalen uit de westerse literatuur , beginnend bij Nathaniel Hawthorne en eindigend bij Zenna Henderson halverwege de 20e eeuw. De geselecteerde verhalen combineren het alledaagse met het wonderbaarlijke, met wat rationeel niet te verwachten is, doordat ze planten en bomen personifiëren en ze menselijke reacties geven die het denkbare te boven gaan.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat het boek woorden als 'gotisch' en 'pervers' in de titel bevat. Deze plantensoorten en hun reacties zijn immers onbekend en angstaanjagend.

De proloog spreekt van " een eindeloze reeks van stinkende wezens of wezens die in staat zijn bedwelmende geuren uit te ademen, levenloos, grijpgrage, kruipende, klimmende, wraakzuchtige, kwaadaardige, soms half-menselijke, soms half-spookachtige wezens." Al deze variëteiten komen in de verschillende verhalen terug.

En hoewel we weten dat ze ook hun goede en nuttige kanten hebben, aangezien ze ons voeden en genezen, is de waarheid dat het geheim dat ze verbergen de plantenwereld verandert in een bron van legendes, prachtige verhalen, bijgeloof en, aan het ene uiterste van onbegrip, gotische horror .

Toch is er in veel verhalen sprake van een kameraadschap in de relatie tussen mensen en de plantenwereld. Dat gevoel kan worden gezien als een duidelijke voorbode van hoe het milieubewustzijn zich zal ontwikkelen.

Als het waar zou zijn dat de plantenwereld vijf menselijke zintuigen heeft en nog eens vijftien, dan zouden we begrijpen waarom maar heel weinig mensen met planten kunnen communiceren. Toch is de mogelijkheid om dit te bereiken een onbetwiste uitdaging voor literaire geesten .

Roald Dahl gaat de uitdaging aan en probeert in "The Sound Machine" (1949) een verbinding te maken. Maar de uitvinder wordt gek van angst bij het horen van de pijnkreten van bloemen wanneer ze geplukt worden of van bomen wanneer ze gekapt worden, en hij is machteloos om hen te helpen gezien het onbegrip van de rest van de wereld.

Daarom besluiten de bomen zelf te reageren op het vandalisme dat hen decimeert, zoals in het verhaal "Wood'stown" (1873) van Alphonse Daudet , waarin het bos zijn "plaats aan de rivieroever en vijf kilometer aan gigantische bomen" herwint die waren gekapt door "onbeschaamde" burgers.

Hetzelfde gebeurt in "Victory of the Green Brothers" (1948) van de Poolse schrijfster Maria Moravsky , waarin de bomen een "invasieleger" organiseren, net zoals de klimop dat doet in "The Ivy War" (1930) van David H. Keller.

Bomen verdedigen zichzelf door op het juiste moment tornado's te creëren "met maniakale woede" of door op het juiste moment dodelijk op hun aanvaller aan te vallen, zoals blijkt uit "A Curtain of Leaves" (1941) van Eudora Welty .

In "The Oak" (1928) beschrijft de Engelse Richmal Crompton , bekend van haar William Brown -boeken, de meest perverse kant van die boom, net als de onuitsprekelijke H.P. Lovecraft in samenwerking met D.W. Rimel in "The Tree on the Hill" (1934), waarin de mens "vecht tussen het krankzinnige verlangen om terug te keren naar de plek van de raadselachtige boom" en "de paniekerige angst" om hem tegen te komen.

Bloemen trekken aan en stoten af . Orchideeën kunnen een "onheilspellende sfeer" hebben ("Green Pansies", John Collier , 1932) of een misleidende vertoning van kleur en vitaliteit vertonen, zoals in Merrick White 's "The Purple Terror", waarin de titel het einde voorspelt.

Er zijn ook voorbeelden van verzoenende metamorfoses, zoals in De Boomvrouw (1950) van een andere Amerikaanse, Mary Elizabeth Counselman , een thema dat in veel mythologieën voorkomt. Als het idee je aanspreekt, lees dan zeker De Vegetariër , een roman van de Koreaanse auteur Han Kang , winnaar van de Nobelprijs voor Literatuur in 2024.

Botanische gotiek (verhalen over een perverse groenheid) , VV AA (Impedimenta).

© MS M. Suárez Lafuente / Prensa Ibérica - april