Russische oorlogseconomie - is de waarheid ontgaan?

Iedereen die de moeite neemt om de werkelijke impact van militaire budgetten en oorlogseconomieën serieus te bestuderen, zal beseffen dat de Russische economie steeds meer gebaseerd is op bedrog, statistische manipulatie en propaganda. Officiële bbp-cijfers worden gefabriceerd om de illusie van stabiliteit en vooruitgang in stand te houden. Wanneer Moskou publiekelijk de mogelijkheid van een recessie toegeeft, komt dat doordat de interne situatie het punt van propagandaverhulling al voorbij is. Minister van Financiën Anton Siluanov erkende onlangs zelf de noodzaak van belastingverhogingen en de mogelijkheid van een krimp, maar werd al snel gedwongen zijn uitspraken te "corrigeren". Dezelfde Siluanov die suggereerde dat belastingverhogingen misschien niet voldoende zouden zijn, voordat hij beweerde dat hij zich had versproken toen het Kremlin bijna zijn koffie uitspuugde toen iemand de waarheid hoorde spreken, stelde meteen dat "Rusland niet in een recessie verkeert, maar in een geplande economische vertraging". Heerlijk, vooral omdat het alternatief dat Siluanov restte, als hij zijn openhartigheid niet zou corrigeren, zou zijn om per ongeluk te struikelen en uit een raam te vallen op de twaalfde verdieping van een gebouw, maar de waarheid is simpel: het geld raakt op.

De Russische minister van Financiën, die tijdens het ochtendpanel van de Sberbank tijdens het Internationaal Economisch Forum in Sint-Petersburg verklaarde dat de Russische begroting met aanzienlijke turbulentie kampte, verklaarde vervolgens in een interview met de officiële televisie dat de Europese sancties de EU harder troffen dan Rusland, wiens economie stabiel bleef dankzij solide reserves, een lage schuldenlast en een gecontroleerd tekort. Het probleem dat dit verhaal ondermijnt, is dat Siluanov in zijn analyse werd bijgestaan ​​door Sberbank-voorzitter German Gref, die de economie omschreef als een "ideale storm" vanwege de hoge rentetarieven en de lage productiviteit. Hij voegde eraan toe dat de waardestijging van de roebel het begrotingstekort verergerde, waardoor er tegen het einde van het jaar waarschijnlijk nieuwe marktfinanciering nodig zou zijn. Het valt nog te bezien welke van de "bondgenoten" bereid zouden zijn hen indien nodig te financieren! Het in beslag nemen van de tegoeden van Abramovitsj en andere corrupte oligarchen is een nuttig idee dat ze kunnen volgen, althans vanuit wat ze nog hebben, of, ironisch genoeg, met de president van de Nieuwe Ontwikkelingsbank, Dilma Rousseff, kunnen praten.

Het Russische banksysteem is technisch gezien failliet. De grootste bank van het land, Sberbank, gaf tijdens het forum toe dat ze in 2024 geen enkele roebel krediet zou verstrekken aan nieuwe bedrijven. Het krediet is opgedroogd omdat banken gedwongen zijn hun middelen te heroriënteren naar de oorlogsindustrie. De officiële rentetarieven liggen rond de 20%, maar in de praktijk schommelt de bedrijfsfinanciering tussen de 24% en 34%, economisch ondraaglijke cijfers. De bouwsector, traditioneel een barometer van de economische dynamiek in elk beschaafd land, stort in: de staalproductie is in slechts één jaar tijd met 4% gedaald en de binnenlandse consumptie van staal voor de bouw is met 24% gedaald. Fabrieken, woningen en infrastructuur stagneren of liggen in veel gevallen volledig stil.

De werkelijke inflatie ligt rond de 30 tot 35%, veel hoger dan de gemanipuleerde officiële cijfers. Hoewel het Kremlin dit ontkent, is de voedselsituatie kritiek en is de situatie nog dramatischer. In een poging de chaos te beteugelen, subsidieert het regime rechtstreeks de salarissen in de militaire sector. Er worden rekruteringsbonussen, opgeblazen salarissen en hoge overlijdensuitkeringen betaald, wat getuigt van de state-of-the-art die de oorlog heeft veroorzaakt. Deze cyclus genereert kunstmatige consumptie die, in plaats van de economie te ontlasten, alleen maar een onhoudbare inflatiespiraal aanwakkert.

Het tekort aan arbeidskrachten in sommige sectoren is reëel, maar het staat niet symbool voor economische groei, vooral niet omdat duizenden bedrijven in de civiele sector hun deuren hebben gesloten. De ontslaggolf is nog niet volledig terug te zien in de officiële werkloosheidsstatistieken, maar het is slechts een kwestie van tijd. Inmiddels zijn meer dan 1,7 miljoen jonge Russen – gekwalificeerd en veelal tegen de oorlog – het land ontvlucht. Zij dragen bij aan de groei van andere economieën, terwijl Rusland zijn menselijke en technische toekomst verliest. Om nog maar te zwijgen van de duizenden jongeren die maandelijks verloren gaan in de meedogenloze vleesmolen van het front.

Geconfronteerd met deze geleidelijke ineenstorting heeft het Kremlin gereageerd met wanhopige maatregelen: het onteigenen van particuliere bedrijven in een poging om onmiddellijk liquiditeit te verkrijgen. Recente voorbeelden zijn de grootste graanexporteur, de luchthaven Domodedovo en een groot metaalbedrijf. Het doel? Proberen 13 miljard dollar op te halen. Het is pure confiscatie, in de vertrouwde Sovjetstijl, vermomd als strategische nationalisatie.

De oorlog, die Poetin wil en die het Kremlin als katalysator voor de groei van de defensiesector heeft verkocht, blijkt een zelfopgelegde val te zijn. Wanneer het conflict voorbij is, en dat moet vroeg of laat gebeuren, zullen honderdduizenden militairen en burgers terugkeren naar een arbeidsmarkt die niet meer bestaat. De civiele industrie staat op het punt van decimering, de export blijft geblokkeerd door sancties en de staat zal failliet gaan. Veel van de leningen die aan wapenfabrieken en andere oorlogsindustrieën zijn verstrekt, zullen nooit worden terugbetaald. Deze bedrijven, afhankelijk van één enkele klant, de staat zelf, zullen zonder vraag komen te zitten. De bondgenoten van Rusland mogen dan wel weer kopers zijn, maar het aantal bondgenoten neemt steeds verder af en er wordt steeds meer rommel aangeboden. De banken zullen omvallen omdat deze leningen niet worden terugbetaald. Spaargeld zal verdampen in een financieel systeem zonder reserves of vertrouwen.

Olie, de traditionele levensader van het Kremlin, heeft niet als schild gediend. Zelfs het conflict tussen Israël en Iran heeft de prijzen niet duurzaam doen stijgen; integendeel. De volatiliteit houdt aan en energie-inkomsten alleen zijn niet langer voldoende om een ​​economie in een geïnduceerde coma te houden.

Onbewust hiervan blijft het Kremlin zijn rapporten "oppompen": in het eerste kwartaal daalden de olie- en gasinkomsten met 10%, steeg het begrotingstekort met 183% ten opzichte van vorig jaar en werd elke vijfde roebel (20,8%) die door de schatkist werd uitgegeven, niet gedekt door reële inkomsten. Volgens de prognoses van het ministerie "blijft de financiële wereld romans schrijven"; de prijs van Oeralolie, die in januari $ 70 bedroeg, zal tegen het einde van het jaar niet boven de $ 53 uitkomen, maar, zoals reeds vermeld, zal Moskou, dat geen belastingen wil verhogen om het bedrijfsleven niet te irriteren, nog meer moeten investeren in het Nationaal Welzijnsfonds en ook de overheidsuitgaven moeten verlagen. Betekent dit dat Poetin minder raketten zal afvuren op Oekraïense ziekenhuizen, scholen en kritieke infrastructuur? Nee, de Russen zullen armer worden.

De grootste ironie? De Russische oorlogseconomie is niet eens effectief. Er zijn geen moderne fabrieken, de wapenproductie loopt achter en er is een tekort aan onderdelen, knowhow en machines. China, hoezeer het ook een "strategische partner" beweert te zijn, biedt geen geavanceerde technologie en de beschikbare alternatieven zijn verouderd. Rusland fabriceert het verleden met de middelen van het verleden.

Het einde staat vast. De vraag is niet langer "of", maar "wanneer". En wanneer de crash komt, is dat misschien niet het gevolg van sancties of nederlagen op het slagveld. Het zal een interne ineenstorting zijn, zichtbaar in lege zakken, gesloten fabrieken en lege supermarktschappen. Rusland zal niet door het Westen worden vernietigd – het zal door zichzelf worden vernietigd. En als en wanneer dat gebeurt, zal niemand het te hulp schieten. En dat zou ook niet moeten, want er zijn regimes die alleen door pijn leren. En die pijn is al begonnen!