Welke herinnering?

Wat een ruimte vorm geeft, zijn de relaties die ze bevat. Lichamen lijken op shuttles, en wanneer ze elkaar raken, krijgen ruimtes vorm. Of ruimtes worden op papier gepland om relaties vorm te geven. Na verloop van tijd, wanneer de aard en de posities van relaties veranderen, worden ruimtes verlaten. En verlaten ruimtes zijn lege hulzen die overblijven van een organisme dat niet meer leeft, en sporen van het verleden met zich meedragen naar het heden. Sommige lege hulzen worden bewaard als geheugenruimtes . Het is nog niet eerder voorgekomen dat sloppenwijken, waar lichamen zichzelf creëren en vormen op basis van hun kracht, de status van geheugenruimtes hebben gekregen. Echter, een gevangenis die ooit gevangenen huisvestte, een fabriek die getuige was van de solidariteit en het verzet van arbeiders, kan worden gebruikt als geheugenruimte. Omdat een dood organisme niet tot leven kan worden gewekt, zullen de binnenkanten van lege hulzen worden gevuld met huidige relaties. En hier begint het debat. Zullen lege hulzen worden georganiseerd als consumptieruimtes op basis van huidige relaties, of zullen ze dienen om het verleden te doen herleven op een manier die de naam geheugenruimte verdient? Als het gaat om de heropleving van het verleden, welk verleden dan, wiens verleden? Is het het verleden van de dominanten die ruimtes bouwden om relaties vorm te geven en vervolgens lichamen in die ruimtes plaatsten, of is het het verleden van lichamen die zich verzetten tegen de dominanten en de ruimtes die zij creëerden? De ruimtes die door de dominanten werden gebouwd, zijn ruimtes van uitbuiting. Fabrieken zijn ontworpen om de uitbuiting van arbeid te intensiveren, terwijl gevangenissen zijn ontworpen om lichamen te rehabiliteren die niet gehoorzamen. Beide zijn geen creatieve ruimtes voor de onderdrukten, maar eerder ruimtes van reactie. Hun creativiteit wordt beperkt door de vormen van verzet die ze ontwikkelen tegen de dominante.
∗∗∗
Ruimte creëren is echter een creatieve daad, een existentiële kwestie. Omdat het woord ruimte, afkomstig van de Arabische wortel kavn, de plaats betekent waar iets ontstaat, kan bestaan alleen voortbestaan in de mate waarin het zijn eigen ruimte kan creëren. In de natuur creëert elk lichaam zijn eigen ruimte, terwijl in de tweede natuur ruimtes gepland en kant-en-klaar aan je worden gegeven. Ruimte is een actieve kracht die lichamen vormgeeft. Elke ruimte produceert emoties, we worden door toevallige ontmoetingen van de ene emotie naar de andere gesleurd, soms voelen we ons verdrietig, soms voelen we vreugde. Onze emoties worden bepaald door toevalligheden. Lichamen zoeken actief de gaten op waar ze zichzelf kunnen creëren en krachtig kunnen worden. Openbare ruimtes zijn de gaten die tussen privéruimtes worden ingeklemd; straten, lanen en pleinen zijn de scheuren waar relaties zich vrij kunnen verweven en lichamen hun eigen ruimtes kunnen creëren. Ook kunstcriticus Hal Foster wijst op de scheuren in de nieuwe avant-garde: “Hij spoort de scheuren op die al bestaan in de gegeven volgorde, zet er nog meer druk op en activeert ze zelfs op de een of andere manier” (New Bad Days, KÜY).
Iedereen weet dat leven ontkiemt in de scheuren in het trottoir en dat het ontkiemende leven zijn eigen ruimte zal creëren door de scheur te verbreden. En iedereen weet dat het ontkiemende leven binnenkort onder de laarzen verpletterd zal worden. De geschiedenis van landen is de geschiedenis van levens die ontkiemen in de scheuren en vervolgens verpletterd worden door klappen. Voor de heersers die ruimtes creëren om lichamen en relaties vorm te geven, is het verwijderen van de scheuren in het beton kinderspel; je pleistert het en de scheur sluit zich. Het is moeilijk om te leven in een land waar scheuren onmiddellijk worden dichtgepleisterd door de wetshandhaving en waar je zelfs de kleinste opening niet kunt vinden waar je kunt ontkiemen. Het leven zal bij het zien ervan worden verpletterd.
∗∗∗
In een land waar asfalt en beton de norm zijn, wordt het leven als abnormaal beschouwd. Zelfs gewone mensen die de norm internaliseren, zijn geprogrammeerd om hun ontluikende leven af te keuren. Lichamen worden verhinderd hun eigen ruimtes en bestaan te creëren. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, leidt het beperken van de inspanning om te bestaan tot het volgen van de scheuren in de ruimtes van opsluiting niet tot bevrijding; het identificeren van de scheuren zal het systeem helpen zichzelf te herstellen en soepel te functioneren. Naarmate de scheuren worden dichtgepleisterd, heeft de hedendaagse openbare ruimte haar eigenschap verloren als ruimte van bevrijding. En herinnering is niet iets dat is gebeurd en voorbij is. Als een opslagplaats van nostalgie waar het verleden gevangen zit, kan de herinnering worden bevrijd en getransformeerd tot een creatieve daad als we onze eigen ruimtes kunnen creëren.
BirGün