De mensen van Sri Lanka

Een blijvende herinnering aan mijn reis naar Sri Lanka is het warme welkom en de stralende glimlachen van de mensen die er wonen. Dit fascinerende land biedt vele interessante en ongewone ervaringen, die allemaal worden versterkt door de interactie met de lokale bevolking. Tijdens mijn laatste reis heb ik genoten van twee zeer verschillende dorpservaringen, een dansworkshop gevolgd, gemediteerd in een grottempel en een moestuin van een hotel verkend.

Mijn reis naar elk van deze plekken was ook een nieuwe ervaring. Toen ik op weg was naar het dorp Hiriwadunna zag ik wilde olifanten langs de weg lopen.

Het kleine plattelandsdorpje Hiriwadunna ligt aan de oevers van het Hiriwadunna-meer, vlakbij de stad Habarana in de Noord-Centrale Provincie van Sri Lanka. Nadat ik mijn comfortabele bus met airconditioning had verlaten, liep ik over een pad naar een kleine open plek waar mijn volgende vervoermiddel stond te wachten: een houten ossenkar. Ik klom aan boord en al snel hobbelden en slingerden we over een ruw, modderig pad. Aan de ene kant zag ik het opvallende groen van de rijstvelden, aan de andere kant was het bos.

Het duurde niet lang voordat we stopten en werden aangemoedigd om af te stappen en onze gidsen te volgen over een smal pad langs het meer. Het was een hele uitdaging om de trillende houten steiger te bedwingen en de juiste lichaamshouding te vinden in de catamaranachtige kano's die klaar stonden om ons mee te nemen op een boottocht. Maar al snel gleden we over het kalme water, bezaaid met waterlelies. Ik ontdekte al snel een aantal fantastische accessoires die je van een lotusbloem kunt maken, waaronder een ketting en een hoed.

Onze boottocht eindigde aan de overkant van het meer, waar we werden getrakteerd op een zelfgemaakte Sri Lankaanse lunch en een demonstratie van het maken van kokossambal bij een heerlijke lunch. Nadat we die dag, de vierde halte van het vervoer, terug over het meer waren gepeddeld, bracht de alomtegenwoordige tuktuk me terug naar mijn bus, waar chauffeur en leerling me begroetten met een zonnige glimlach en een flesje zeer welkom koud water. Mijn tweede dorpsbezoek was een compleet contrast en omvatte een fascinerende rit in een terreinwagen door het heuvelachtige gebied van Sri Lanka in de Centrale Provincie.

Terwijl ik de weg slingerde door groene theeplanten, was de verleiding om een fotostop aan te vragen onweerstaanbaar. Echte theeplukkers grijnsden naar me terwijl ik dierbare foto's van ze maakte. Dit waren geen glamoureuze jonge vrouwen in zijden sari's, maar arbeiders uit het dorp Kandapola, vlakbij Nuwara Eliya, die ik onder me zag. Een grote hindoetempel, gebouwd door de gemeenschap, vormt een kleurrijk middelpunt.

Toen ik in het dorp aankwam, ontmoette ik een van de belangrijkste inwoners, Suresh, wiens huis ik na een korte rondleiding zou bezoeken. Tamils vormen de meerderheid van de totale bevolking van duizend, maar er wonen ook mensen uit Zuid- India . De oude tradities, waaronder het maken van de mandala, worden hier gekoesterd. Na de traditionele hindoeïstische begroeting van Priya, de vrouw van Suresh, werd me uitgelegd hoe ik een mandala kon maken met rijstpoeder om de omtrek (kolam) te tekenen en gekleurde rijst om deze te 'beschilderen'. De mandala is symbolisch in hindoeïstische en boeddhistische culturen en heeft meestal een geometrisch ontwerp, maar deze keer werd ik uitgenodigd om te helpen bij het maken van een veelkleurige pauw.

Nadat we ons hadden gekleed in prachtige sari's met patronen (de vrouwen) en witte vetti (de mannen), poseerden we voor een modeshoot. Inmiddels was de primitieve kachel aangestoken en werden er traditionele snacks bereid. Bananenbladeren werden uitgedeeld om als borden te gebruiken terwijl we ons tegoed deden aan de versgebakken idly (hartige rijstcake) en ulundu vadai (een soort knapperige donut). Terwijl ik mijn lekkernijen op at, zag ik mannen werken op de terrasvormige velden buiten het dorp. Elk huis heeft een veld voor de teelt van diverse gewassen, waaronder prei, aardappelen, bananen en wortelen. Tijdens de oogst worden lokale kopers benaderd en worden de gewassen verkocht aan degenen die het beste bod doen en die ze vervolgens komen ophalen. Zoals ik tijdens dit dorp ontdekte, hecht Sri Lanka veel waarde aan het behoud van zijn tradities en dansen is daar een van. Ik ging naar een dansschool om meer over deze traditie te leren.

Op de Janaka Prasantha Dansschool in Kandy leidde het lawaai van een dansles me af van de uitgebreide presentatie over de geschiedenis van dans in Sri Lanka. Ik verontschuldigde me en sloop naar buiten. Een zeer gedisciplineerde groep kinderen, van peuters tot tieners, deed een reeks oefeningen die verband hielden met de dansroutines die ze later zouden leren/oefenen. Ik grijnsde onder de nieuwsgierige blikken van de deelnemers en werd beloond met stralende glimlachen en gesmoord gegiechel. Het was fascinerend om te zien hoe nauwkeurig de plaatsing van handen en voeten was. De kinderen leerden vaste patronen die vervolgens aan elkaar werden geregen tot een complete dansroutine – zo lang of zo kort als gewenst.

Het hoogtepunt van de presentatie was een reeks dansen met drummers (die hier ook gemaakt en onderwezen worden) en ervaren dansers in fantastische kostuums. Danuka Ariyawansa was de hoofddanser en van hem kon ik meer over de school te weten komen. Danuka werkt bij Emirates Airlines als cabinepersoneel, maar neemt zo vaak mogelijk deel aan demonstraties en dansvoorstellingen. Vóór COVID was deelname aan deze school gratis, maar nu wordt ouders die een donatie kunnen doen, gevraagd dit ook te doen. De school ontvangt weliswaar een subsidie van de overheid, maar lang niet genoeg om de school draaiende te houden. De passie en opwinding van het dansen vormden een sterk contrast met mijn spirituele ervaring in de grottempel van Rideegama.

Rideegama, een aangewezen spirituele bestemming, ligt vlakbij Dambulla in de Centrale Provincie van Sri Lanka. Het uitgestrekte terrein van dit religieuze complex omvat de oude Zilveren Tempel (Ridi Viharaya), een boeddhistische tempel gebouwd op een heuvel vol grotten, en een tempel in een grot. Het is geen gemakkelijke wandeling tussen de twee, maar ik liet me niet afschrikken door de steile afdaling en ongelijke treden. Eenmaal in de grottempel (uitgerust met comfortabele kussens) werden we door een priester ingewijd in enkele eenvoudige meditatietechnieken. Een kalmerende ervaring na de hartverscheurende klim naar beneden, en een die ik later nuttig vond om reisstress te voorkomen.

Ik genoot van de klim terug naar de top en een rustige wandeling rond het tempelcomplex op blote voeten. Het omvat een kleine stenen hindoetempel en een zanghal, evenals een stam nieuwsgierige apen. Er zijn ook een aantal prachtige schilderijen rond een liggende Boeddha in de kleine, verhoogde hal aan de zijkant van de hoofdtempel. Wat een contrast met de eenvoud van de grottempel die we eerder hadden bezocht. Overal waar ik kwam, ervoer ik de legendarische gastvrijheid van de Sri Lankanen, inclusief de hotels waar ik verbleef. Mijn vragen over duurzaamheid (een bijzondere interesse van mij) leidden tot een individuele rondleiding door de moestuin van het Jetwing St Andrews.

Jetwing Hotels zijn trots op hun uitstekende Sri Lankaanse gastvrijheid, een erfenis van hun oprichter Herbert Cooray. Hij was ook een pionier op het gebied van natuurbehoud en een van de eersten die het groeiende belang van dit aspect van toerisme erkende. Ik heb beide kwaliteiten hier ervaren. Een hoogtepunt van mijn bezoek was een rondleiding door de moestuin van het hotel – de belangrijkste bron van groenten van het hotel. Gowry, de hospitality manager, was mijn charmante gezelschap. Ze leidde me door de prachtige formele tuinen naar een grote moestuin. We wandelden tussen strakke rijen kool, pletten kruidenbladeren om van de aroma's te genieten en keken hoe gebruikt water door de recyclingtanks stroomde. Het voelde goed om te weten dat ik in een hotel verbleef dat bewust met natuurbehoud omging.

Sri Lanka is een land vol kleur en contrasten, maar een constante is de hartelijke begroeting van de bevolking en de glimlach die op hun gezichten verschijnt. En dat is wat mijn bezoek zo onvergetelijk maakte.