Brytyjska strategia wabiąca w II wojnie światowej, mająca na celu oszukanie niemieckich bombowców

Od „tętniących życiem” sztucznych lotnisk i fabryk ze sztucznym oświetleniem po zakrojone na szeroką skalę podpalenia symulujące płonące miasta i miasteczka. Podczas II wojny światowej Wielka Brytania stosowała skomplikowaną strategię podstępu, aby nakłonić niemieckich pilotów do bombardowania otwartych pól zamiast atakowania kluczowych celów.

Te pozorne stanowiska, których budowę rozpoczęto w 1940 r., były praktycznie zapomniane, dopóki zespół kierowany przez naukowców z uniwersytetów w Keele i Londynie nie zajął się ich badaniem – wyjaśniają autorzy w artykule opublikowanym w czasopiśmie naukowym „Journal of Conflict Archaeology” .

Obsługiwany przez garstkę żołnierzy

„Fałszywe” miejsca były często obsługiwane przez kilkuosobowe grupy żołnierzy, stacjonujących w murowanych bunkrach. Żołnierze ci aktywnie próbowali nakłonić niemieckie nocne naloty do zrzucania bomb na te miejsca, wierząc, że w ten sposób przyczynią się do zniszczeń już zadanych brytyjskiej infrastrukturze.

Archeolodzy przeanalizowali pozostałości trzech stanowisk w północnym Staffordshire, zbudowanych między sierpniem 1941 a kwietniem 1943 roku zgodnie ze wskazaniami niemieckich fal radiowych (wykorzystywanych do nawigacji na początku wojny).

Pomysł polegał na odwróceniu uwagi bombowców od priorytetowych celów przemysłowych w rejonie Stoke-on-Trent. Do interesujących miejsc należały kopalnia Wolstanton, huta żelaza i stali Shelton, fabryka opon Michelin, lotnisko Meir i centrum produkcji amunicji Radway Green.

Przebadane miejsca były częścią 237 specjalnych miejsc ostrzału (nazywanych „Starfish”) chroniących 81 miast i miasteczek, a także pełniły funkcję „miejsc ostrzału QL”, w których załogi używały kontrolowanego ostrzału i efektów świetlnych, takich jak światła fabryczne, lokomotywy i pojazdy w ruchu, aby symulować płonące cele i działalność przemysłową.

Przeczytaj także

Naukowcy oszacowali, że na te wabiki zrzucono około 968 ton niemieckich bomb. „Wykorzystując kontrolowany ogień i światła, oszukali Luftwaffe, zrzucając bomby na stosunkowo niezamieszkane tereny, w lasach i na wsiach, daleko od zamierzonych celów” – wyjaśnia dr Kris Wisniewski.

W dwóch miejscach wciąż zachowały się dobrze zachowane murowane bunkry kontrolne, każdy z dwoma pomieszczeniami: pomieszczeniem kontrolnym po lewej stronie, w którym prawdopodobnie znajdował się telefon, przełączniki mechaniczne, łóżko piętrowe i właz ewakuacyjny, oraz pomieszczeniem po prawej, w którym znajdowały się generatory elektryczne zasilające cały ośrodek.

W obu pomieszczeniach wciąż można było znaleźć resztki betonowych płyt podłogowych, na których stały generatory, a w salach operacyjnych znajdowały się podstawy pieców, które miały zapewniać załodze ciepło. Znaleziono również dobrze zachowane komory rozprężne i rury, które miały chronić żołnierzy przed falami uderzeniowymi bomb.

Oryginalne ściany przeciwwybuchowe oddzielające budynki wciąż znajdowały się na swoim miejscu, a eksperci odkryli również pozostałości zasłon zaciemniających przybitych do drewnianych framug drzwi, stojaki na lampy, stare okablowanie elektryczne, otwory wentylacyjne generatorów, tunele wentylacyjne i pozostałości schodów umieszczonych pod włazem ewakuacyjnym.

„Pomysłowość tych umocnień pokazuje, jak inteligentnie Brytyjczycy zareagowali na groźbę całkowitego ataku ze strony Luftwaffe, która przeniosła swoje ataki z lotnisk na duże obszary przemysłowe i miasta” – mówi historyk wojskowości Peter Doyle.

„Podobnie jak w czasie I wojny światowej, teoria zakładała, że ​​ogień w miejscach pozorowanych będzie podpalany po tym, jak pierwsza fala bombowców zaatakuje cel, w nadziei, że kolejne fale bombowców dadzą się zwabić tym oszustwem. Więźniowie Luftwaffe oświadczyli, że otrzymali rozkaz dodania większej liczby bomb zapalających do każdego pożaru, jaki zobaczą” – dodał.

Unikanie wstrząsów mózgu

Naukowcy wykorzystali drony, naziemny sprzęt laserowy LiDAR, zbiory danych geofizycznych i obrazy z kamer 360 stopni do zbadania, sfotografowania i cyfrowego zachowania tych miejsc dla przyszłych pokoleń. „Wiele z tych pospiesznie zbudowanych obiektów nadal stoi w różnym stanie, ale od zakończenia wojny były ignorowane i zapomniane” – mówi dr Jamie Pringue.

„Odkrycie fundamentów komór rozprężnych pokazuje, że nawet w tak rozpaczliwych czasach projektanci obiektu zdawali sobie sprawę, jak niebezpieczne są te punkty-wabiki dla żołnierzy je obsługujących, i starali się dać im większe szanse na przetrwanie wstrząsów mózgu wywołanych pobliskimi wybuchami bomb, które chcieli przyciągnąć” – podsumowuje.