Francja zwróciła Madagaskarowi trzy czaszki z czasów kolonialnych, w tym jedną, która prawdopodobnie należała do ściętego króla

Francja zwróciła Madagaskarowi we wtorek, 26 sierpnia, trzy czaszki z epoki kolonialnej, w tym przypuszczalną czaszkę króla Toery, króla Madagaskaru, ściętego przez armię francuską podczas masakry w 1897 roku. Według Agence France-Presse, trzy czaszki grupy etnicznej Sakalava zostały symbolicznie przekazane władzom Madagaskaru we wtorek podczas ceremonii w Ministerstwie Kultury Francji. Powrócą na wyspę, gdzie zostaną pochowane, 31 sierpnia.

Domniemana czaszka króla, do której od kilku lat rości sobie prawo Antananarywa, była do tej pory przechowywana w Narodowym Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu, obok setek innych szczątków ludzkich Madagaskaru. Król Toera zginął we wczesnych dniach kolonizacji, podczas śmiertelnego ataku francuskich wojsk kolonialnych na Ambiky, dawną stolicę królewską Menabe, a następnie został przewieziony jako trofeum do Francji.

Ta restytucja „stanowi wydarzenie historyczne” – z zadowoleniem powitała minister kultury Rachida Dati. „Te czaszki trafiły do ​​zbiorów narodowych w warunkach, które obiektywnie naruszają godność ludzką i w kontekście przemocy kolonialnej” – wyjaśniła prasie. Minister sprecyzowała, że ​​prace naukowców, przeprowadzone przed restytucją, pozwoliły na ustalenie „z całą pewnością” , że czaszki te pochodzą ze społeczności Sakalava, ale można jedynie „domniemywać” , że jedna z nich należała do króla Toery.

Podczas kwietniowej wizyty na Madagaskarze Emmanuel Macron wezwał do tej restytucji, aby stworzyć „warunki” dla „ przebaczenia” w obliczu „krwawych i tragicznych stron” kolonizacji, od 1897 roku do uzyskania niepodległości w 1960 roku. Z prawnego punktu widzenia ta restytucja oznacza również pierwsze we Francji zastosowanie ustawy ramowej uchwalonej pod koniec 2023 roku, która ułatwia zwrot szczątków ludzkich, umożliwiając ich usunięcie ze zbiorów publicznych bez konieczności przechodzenia przez procedurę legislacyjną.

Obecna w Paryżu minister kultury Madagaskaru, Volamiranty Donna Mara, pochwaliła „gest o ogromnym znaczeniu”. Te czaszki nie są „zwykłym przedmiotem kolekcjonerskim ” – oświadczyła. „Są niewidzialnym i niezatartym ogniwem łączącym naszą teraźniejszość z przeszłością. Ich nieobecność trwa już ponad wiek, 128 lat, i jest otwartą raną w sercu naszej wyspy”.