Zaginione obrazy znów w Wielkopolsce. Sensacyjny powrót dzieł sztuki po latach

Do wielkopolskich instytucji kultury powróciły bezcenne dzieła, które przez dziesięciolecia uznawano za zaginione. Od malarstwa Michała Gorstkina Wywiórskiego, przez flamandzki gobelin, aż po starodruk z XVIII wieku -tajemnicze losy dzieł przypominają fabułę dobrego kryminału.

Wielkopolska może świętować. Do regionu powróciły cenne dzieła sztuki, które przez dekady pozostawały poza polskimi zbiorami. Dwa obrazy Michała Gorstkina Wywiórskiego, "Przedwiośnie" i "Autoportret w plenerze", znalazły swoje miejsce w Muzeum Narodowym w Poznaniu. Zamek w Gołuchowie odzyskał flamandzki gobelin "Scena w ogrodzie" z przełomu XVII i XVIII wieku, a do Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu powrócił starodruk Johanna Albrechta Gesnera z połowy XVIII stulecia.

- Dziś do polskich zbiorów wracają kolejne cztery obiekty: dwa obrazy, gobelin i starodruk. Dzięki postawie dotychczasowych posiadaczy, którzy bezwarunkowo zgodzili się na zwrot, możemy odbudowywać uszczuplone przez wojnę i kradzieże kolekcje - podkreśliła ministra kultury i dziedzictwa narodowego Marta Cienkowska dla PAP.

Uroczystość przekazania dzieł sztuki odbyła się w Muzeum Sztuk Użytkowych w Zamku Królewskim w Poznaniu.

Restytucja dzieł sztuki w Polsce

Resort kultury od lat prowadzi intensywne działania restytucyjne. Ministra przypomniała, że od 2008 roku do Polski wróciło już ponad 800 obiektów, a ponad 190 znajduje się w trakcie procedur restytucyjnych w 18 krajach.

Obrazy Michała Gorstkina Wywiórskiego

Odnalezione po latach "Przedwiośnie" i "Autoportret w plenerze" zniknęły z poznańskich zbiorów w styczniu 1945 roku, gdy podczas działań wojennych z magazynów Muzeum Miejskiego wywieziono około 250 obrazów. Dopiero w 2024 roku oba dzieła odnaleziono na polskim rynku aukcyjnym.

Po interwencji resortu kultury rozpoczęły się negocjacje z właścicielką, które zakończyły się porozumieniem. Dziś obrazy znów można oglądać w Muzeum Narodowym w Poznaniu.

Flamandzki gobelin z Gołuchowa - historia jak z kryminału

Jeszcze latem tego roku gobelin "Scena w ogrodzie" wystawiono na sprzedaż… na portalu aukcyjnym. Dzięki czujności muzealników cenny skarb został zidentyfikowany, a transakcję wstrzymano. Jego historia sięga kolekcji Czartoryskich w Gołuchowie.

Podczas II wojny światowej dzieło zostało zarekwirowane przez Niemców, a później przewiezione do Austrii. Ślad po nim zaginął, aż do teraz.

- Ścieżki, którymi dzieła sztuki do nas wracają, bywają czysto kryminalne i detektywistyczne. Ten gobelin został znaleziony na… Allegro - mówiła ministra.

Starodruk Gesnera odnaleziony w Niemczech

Do Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu powrócił starodruk Johanna Albrechta Gesnera z 1745 roku, odnaleziony w... niemieckim antykwariacie. Księga przez lata krążyła po europejskim rynku, choć od końca XIX wieku należała do poznańskich zbiorów.

Dzięki zachowanym pieczęciom łatwo udało się potwierdzić jej proweniencję. Sprzedawca, po poznaniu historii obiektu, zdecydował się go zwrócić. Starodruk wrócił w świetnym stanie, z oryginalną oprawą i kompletem kart.