Panini, 100 jaar stickers: de ongrijpbare Pizzaballa, nieuwe markten en de mythe van Giuseppe die een imperium opbouwde.

Modena, 8 november 2025 – Volgens de legende gaf Enzo Ferrari op een dag een goede raad aan een van zijn werknemers: "Je hoofd zit in de wolken; misschien moet je je dromen ergens anders proberen te verwezenlijken." Of het verhaal nu waar is of niet, het staat vast dat Giuseppe Panini, de werknemer in kwestie, in zijn jeugd in dienst was van autofabrikant Drake. En het was prachtig om decennia later getuige te zijn van de liefdevolle hereniging tussen twee Italiaanse en Modenese beroemdheden, die in de loop der tijd uitgroeiden tot nobele iconen van de twintigste eeuw.

De omhaal van Carlo Parola, het symbool van Panini-stickers

Jazeker. Ferrari is een naam die wereldwijd bekend is , omdat hun auto's, door hun snelheid en elegantie, een collectief voorbeeld van vooruitgang vertegenwoordigen. Maar Panini, van Jove!, is zelfs een term die zijn weg heeft gevonden naar het Franse woordenboek. "Paninì", met de accenttoets, betekent "sticker".

De stickers! We zullen nooit weten of Giuseppe Panini, Peppino voor wie van hem hield, geboren op 9 november 1925, een eeuw geleden – we zullen nooit weten, zoals ik al zei, of hij zich zo'n succes had voorgesteld. Hij werd arm geboren in een gezin vol broers en zussen, acht in totaal. Hij werd al snel wees van zijn vader en werd al op jonge leeftijd geplaagd door gezondheidsproblemen. Hij was verliefd op de accordeon en puzzels. Hij ontsnapte op briljante wijze aan de obsessie van armoede, maar met een spectaculaire doorzettingsvermogen.

Toen Mamma Olga, een gedurfde weduwe aan wie RAI binnenkort een tv-serie zal wijden die hopelijk niet teleurstelt, midden in de burgeroorlog een kiosk opende in het centrum van Modena, was het Peppino die de grenzen van zijn intuïtie verlegde. Hij begon foto's van actrices en zangeressen uit onverkochte tijdschriften te knippen, en deed hetzelfde met buitenlandse postzegels die hij van brieven en ansichtkaarten van landgenoten die in het buitenland hun brood verdienden, had verwijderd: alles belandde in kleine envelopjes, de "bustine", bedoeld om de nieuwsgierigheid te prikkelen van degenen die Il Carlino of La Gazzetta dello Sport gingen kopen.

Van daaruit, vanuit die brede waardering in het hele land , ontstond de Grote Schoonheid. Niet de stickers zelf: die bestonden al; in het fascistische Italië werden ze cadeau gedaan bij chocolaatjes of huishoudelijke producten. Wat ontbrak er nog? De verzamelbox, het album! Columbus' idee: de kleine meisjes en jongens van een prachtig land op de rand van schuchtere welvaart het plezier van verzamelen bieden, de zoektocht naar het ontbrekende "stukje", of het nu Pizzaballa als keeper is of Nils Liedholm op de cover.

Het eerste Calciatori-album dateert uit 1961. De geschiedenis veranderde daar, en Peppino, bijgestaan ​​door de fantastische broers Benito, Umberto en de briljante Franco, begreep dat meteen. Panini richtte een bedrijf op aan de Via Emilio Po in Modena en transformeerde het tot een nationale instelling met de luchthartigheid van degenen die serieus bijdroegen aan het verbeteren van de gewoonten en gebruiken van hun landgenoten. Andere heldendaden zouden volgen: allereerst de expansie van Amerika naar Egypte naar Tito's Joegoslavië. En het album gewijd aan de helden van het Risorgimento blijft memorabel, met stickers van Garibaldi en Cavour die tussen schurken werden uitgewisseld alsof ze Mazzola en Rivera waren. Giovanni Spadolini wilde Peppino feliciteren met het populair maken van de geschiedenis. Giuseppe zei ooit tegen me: "Ik was en blijf een bescheiden mens, dus ik hoop altijd dat een sticker een stimulans is voor een kind, een uitnodiging om dieper te graven, te studeren, te verbeteren."

Kortom, ja: er was een tijd waarin ondernemers niet alleen om winst gaven, wat essentieel is, maar ook een sociale behoefte voelden. Giuseppe Panini en zijn broers geloofden erin, ze geloofden er altijd in: in de plicht om iets terug te doen voor het land waartoe ze behoorden, waarvan ze een uiting waren.

Het is geen toeval dat Panini, naast zijn vermelding in het Franse woordenboek, ook volleybal betekent: het waren Giuseppe en zijn familie die volleybal groot maakten in het koppig voetbalminnend Italië. Zijn team, gecoacht door Julio Velasco , herschreef de legende van de Italiaanse sport.

Ter ere van zijn honderdste geboortedag maakte Wainer Vaccari, een ster van de moderne kunst, een bronzen buste van Peppino, die bij de ingang van het Palazzo dello Sport in Modena staat. En op maandag de 17e herdenken we in het Palasport zelf, samen met Luca Cordero di Montezemolo, Walter Veltroni, Julio Velasco en Gianfranco Zola, een eeuw Giuseppe Panini. Een grote Italiaan, aan wie Enzo Ferrari precies het juiste advies gaf.