Over de natuur gesproken: Eén dodelijke plant: ontdek de dodelijke schoonheid van de noordelijke bekerplant
Deze week verleg ik mijn focus van meren en vijvers naar moerassen. Er is zeker enige overlap tussen deze twee habitats, maar als je je in een ecosysteem bevindt dat voornamelijk uit moerassen bestaat, zul je een aantal zeer interessante dingen zien. Ik maakte de foto van vandaag tijdens een bezoek aan Quoddy Head State Park in Maine, maar er zijn mogelijkheden om vergelijkbare omstandigheden hier in West-Massachusetts te vinden. Daarover later meer.
Een veenmoeras wordt gedefinieerd als "een type wetland dat wordt gekenmerkt door zure, sponsachtige en slecht gedraineerde veenrijke grond. Veenmoerassen worden meestal gevormd door rottende vegetatie, voornamelijk veenmos, en komen vaak voor in koele, noordelijke klimaten. Ze onderscheiden zich van moerassen en moerassen door hun lage mineraalgehalte, waardoor ze voornamelijk afhankelijk zijn van regenwater." Er valt veel te zeggen over deze definitie, maar ik hoop dat u het met me eens bent dat we niet te diep op de terminologie hoeven in te gaan. Laten we ons daarom, voor de eenvoud, concentreren op het gedeelte dat "laag mineraalgehalte" zegt.
Op grotere hoogte in het noordoosten, waar het groeiseizoen kort is en de temperaturen relatief laag, kunnen de omstandigheden die specifiek zijn voor bepaalde landschapstypen leiden tot perfecte omstandigheden voor de vorming van een veenmoeras. Dit gebeurt meestal op een plek waar een bassin, omgeven door hooggelegen grond, regenwater opvangt, maar weinig tot geen extra water uit een beek ontvangt. Het water verzamelt zich en als er veenmos (er zijn 360 soorten mos in het geslacht Sphagnum) aanwezig is, kan het mos zure omstandigheden in het water creëren door calcium- en kaliumionen te absorberen en waterstofionen af te geven.
Dit creëert op zijn beurt een substraat met veel water, maar zeer beperkte hoeveelheden andere voedingsstoffen die planten nodig hebben. Fotosynthese stelt planten in staat om glucose te maken uit water en koolstofdioxide, maar het stelt planten niet in staat om andere voedingsstoffen te produceren die essentieel zijn voor de productie van nucleïnezuren, eiwitten en lipiden. Een plant die groeit in een gebied waar veenmos dominant is, zal dus een andere bron voor deze voedingsstoffen moeten vinden.
Voor sommige soorten is de oplossing het doden en verteren van dieren; pakketjes die barstensvol voedingsstoffen zitten. Maar hoe vangt en doodt een plant een dier? Nou, daar zijn veel methoden voor en de methode waar ik me vandaag op ga richten is vrij simpel: een insect lokken en verdrinken. De plant die dit trucje uitvoert, is de Noordse bekerplant (Sarracenia purpurea) en die vertrouwt daarvoor op zijn sterk gemodificeerde bladeren.
Eén enkel blad van een bekerplant vormt een holle buis met een smalle opening aan de bovenkant en een gezwollen kamer in het midden. Deze kamer vult zich met water en daar doodt de plant zijn prooi.
Boven de smalle opening van het blad bevindt zich een gespecialiseerde structuur, een zogenaamde "deksel", zo genoemd omdat deze structuur bij sommige soorten horizontaal boven de kan is geplaatst. Het deksel is versierd met strepen, bezaaid met structuren die nectar produceren en bedekt met naar beneden wijzende "haren". Dit is het deel van de plant dat zijn slachtoffers lokt.
Zodra een vlieg, horzel, bij, spin of mot op het deksel landt, maken de haartjes het moeilijk om omhoog te bewegen, waardoor het insect de neiging heeft om naar beneden te gaan, richting de 'mond' van de kan. Hier bevinden zich gespecialiseerde epitheelcellen die wasachtig, glad en gemakkelijk door de plant worden afgestoten. Stel je voor dat je over een vloer loopt die bedekt is met Post-its, dan snap je het wel. Hoe meer het insect loopt, hoe meer van deze kleverige cellen zich ophopen en hoe moeilijker het wordt om zich vast te houden.
Uiteindelijk zal zo'n insect uitglijden en in de beker zelf vallen, wat voor de meesten betekent dat het spel voorbij is. Nieuwe bladeren van bekerplanten kunnen het water vullen met spijsverteringsenzymen die de prooi uiteenvallen in organische componenten. Oudere bladeren kunnen nog steeds voedingsstoffen opnemen, maar zijn afhankelijk van een microscopisch ecosysteem van micro-organismen om de vertering voor hen te doen. Er is ook een zeer gespecialiseerde muggensoort (de bekerplantmug Wyeomyia smithii) en een mug (de bekerplantmug Metriocnemus knabi) die geëvolueerd zijn om in het water in de bladeren van een bekerplant te leven. Beide insecten voeden zich met de verdronken insecten en geven voedingsstoffen af via hun uitwerpselen.
Dus, waar kun je zo'n fantastische plant zelf bewonderen? Nou, het toeval wil dat ik persoonlijke ervaring heb met twee prachtige plekken hier in West-Massachusetts. De eerste is een landgoed van Nature Conservancy, bekend als Hawley Bog. In plaats van je te vervelen met routebeschrijvingen (snap je wat ik bedoel?), stel ik voor dat je de naam intikt in een zoekmachine en vervolgens een kaartprogramma gebruikt om je naar je bestemming te brengen. Hawley Bog is een fantastische plek waar je over een drijvende turfmat kunt lopen en gemakkelijk bekerplanten kunt vinden.
De andere locatie is Savoy Mountain State Forest. Er zijn drie locaties waarvan ik weet dat er bekerplanten te vinden zijn op Savoy Mountain. Eén daarvan is een moerasgebied naast het Spruce Hill-pad en is gemakkelijk te zien aan de westkant van Central Shaft Road. De tweede locatie is South Pond, dat toegankelijk is via de camping. De derde locatie is Bog Pond, waar je met een kano het water in kunt en op verkenning kunt gaan. Zoek gewoon naar de donkerrode bladeren van de bekerplant en je zou ze relatief gemakkelijk moeten vinden. Waar je ook naartoe gaat, ik hoop dat je een geweldige tijd hebt.
Bill Danielson is al 28 jaar professioneel schrijver en natuurfotograaf. Hij heeft gewerkt voor de National Park Service, de US Forest Service, de Nature Conservancy en de Massachusetts State Parks en geeft momenteel les in biologie en natuurkunde op middelbare scholen. Ga voor meer informatie naar zijn website: www.speakingofnature.com of bezoek Speaking of Nature op Facebook.
Daily Hampshire Gazette
