Josep Maria Pou: „Roald Dahl nie wycofa się ze swojej krytyki Izraela, nawet jeśli chcą wycofać jego książki”.

Fascynacja teatrem Josepa Marii Pou (Mollet del Vallès, 1944) jest nie do zatrzymania i pomimo długiej kariery, nadal poszukuje najlepszych sztuk, zarówno jako dyrektor artystyczny Romea, jak i jako wykonawca, aby samemu je wystawić: The Goat, The Parent... a teraz ma premierę Giant. Przedstawienie opowiada historię popołudnia w 1983 roku, kiedy pisarz Roald Dahl, autor Matilda and the Unforeseen Stories, poprosił swoich redaktorów o wycofanie recenzji, w której krytykował Izrael za atak na Liban. La Vanguardia rozmawia z aktorem o tej sztuce Marka Rosenblatta, w której towarzyszą mu Victòria Pagès, Pep Planas, Clàudia Benito, Aida Llop i Jep Barceló, a reżyserem jest Josep Maria Mestres. W Romea, od 5 lipca do 3 sierpnia.

Sztuka miała premierę w Londynie na początku sezonu, a dziewięć miesięcy później dotarła do Barcelony, tłumaczona przez Joan Sellent. Skąd wzięła się ta natychmiastowa inicjatywa?

To moje i biorę za to pełną odpowiedzialność. Pierwszą rzeczą, którą robię każdego ranka, jest czytanie wszystkich wiadomości o premierach w Paryżu, Londynie, Nowym Jorku... The New York Times, The Times, La Vanguardia... W lipcu ubiegłego roku przeczytałem, że Royal Court programuje sztukę Rosenblatta opartą na tym odcinku Roalda Dahla i poprosiłem o pozwolenie na jej przeczytanie. Ale powiedziano mi, że dopóki nie będzie premiery, nie będzie to możliwe.

Roald Dahl w środku konfliktu między Izraelem a Libanem?

Tutaj nie było to powszechnie znane, ale było katastrofą zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i w Stanach Zjednoczonych. I to jest bardzo aktualny temat: Palestyna, antysemityzm itd. Osobiście uderzyło mnie to, że był to mężczyzna, który miał 1,98 m wzrostu.

Robimy reportaż o Arabach i Izraelczykach, który szokuje widzów. Józef Maria Pou

A jaki masz wzrost?

Mam 1,95 m wzrostu, więc wydaje się, że autor napisał to dla mnie. Już jako bardzo młody nazywano go olbrzymem; jest wiele historii z tym tytułem i pomyślałem, że może być dobrą postacią. Kiedy przeczytałem scenariusz, pomyślałem, że to niezwykły występ, a przede wszystkim, że to występ, który trzeba było wykonać w tym czasie. Chciałbym, żebyśmy mogli go wystawić w ciągu 24 godzin, ponieważ to występ awaryjny. Niestety, konflikt arabsko-izraelski jest nadal bardzo żywy.

Jak była londyńska premiera?

Widziałem, jak wibrowała publiczność; byli namiętni. Spektakl wydawał się bardziej publiczną debatą niż sztuką, co jest jednym z celów teatru w dzisiejszych czasach: otwierać debatę. To, co dzieje się w przedstawieniu, wstrząsa tobą tak bardzo, że zmusza cię do niebycia biernym. Nadal wystawiają to w Londynie.

Przeczytaj także

Rosenblatt opowiada o popołudniu spędzonym w domu Dahla w 1983 r. z jego redaktorami, opierając się na prawdziwych wydarzeniach.

Roald Dahl był już literacką supergwiazdą, ale przechodzi trudny okres w swoim życiu. Niedawno się rozwiódł, mieszka ze swoją byłą kochanką i odczuwa silny ból fizyczny z powodu ran odniesionych na wojnie. Był pilotem RAF-u w II wojnie światowej i został zestrzelony trzy razy. Wszystko to kształtuje jego charakter. Po inwazji Izraela na Liban wydano książkę ze zdjęciami, którą recenzuje i ostro krytykuje Izrael. Przyciągnęło to tak wiele uwagi, że każda gazeta w Londynie i Nowym Jorku przedrukowała jego artykuł. Był to ogromny skandal, do tego stopnia, że ​​niektóre księgarnie, zwłaszcza żydowskie, zaczęły mówić, że nie będą już sprzedawać jego książek.

A redaktorzy proszą Cię o wycofanie komentarzy, żeby nie stracić sprzedaży?

Dokładnie. Ale on odmawia, bo tak uważa. Każda gazeta do niego dzwoni, ale on się nie rusza. I to właśnie wyjaśnia Rosenblatt, mieszając prawdziwe i fikcyjne postacie.

Moją uwagę przykuło to, że on miał 1,98 m wzrostu, a ja 1,95 m, więc wydawało mi się, że to rola stworzona dla mnie. Józef Maria Pou

Kultura anulowania istniała dużo wcześniej, ale w zupełnie innym świecie niż dziś.

Teraz świat jest o wiele bardziej zradykalizowany i zglobalizowany.

Ale Rosenblatt nie był dramaturgiem.

Nie, jest cenionym reżyserem teatralnym i był asystentem reżysera w londyńskim National Theatre. Chciał napisać sztukę na ten temat i zaproponował to kilku autorom, ale autorzy bardzo się tego bali; nie chcieli się w to angażować. I zobaczył, że nie ma innego wyjścia, jak napisać ją sam.

Czy jesteś także dobrym dramatopisarzem?

Jest zupełnie jasne, że jest to sztuka napisana przez człowieka, który jest reżyserem teatralnym, mającym solidne pojęcie o teatralnym ciesielstwie. Pisze i wystawia w tym samym czasie. Wymyśla pilne spotkanie w domu Roalda Dahla, zwołane przez jego angielskiego wydawcę, Toma Maschlera, który był wielkim redaktorem tamtych czasów, człowiekiem, który wynalazł Nagrodę Bookera. Jego obecna żona i jego amerykański redaktor również tam są. Planują nie wychodzić, dopóki nie przekonają go do napisania przeprosin. Scenografia przedstawia dom w budowie, ponieważ nadszedł czas zmian.

Czy Roald Dahl był konsekwentny do samego końca?

Tak, zrobił to. Paradoks polega na tym, że jego spadkobiercy, fundacja prowadzona przez jego dzieci i wnuki, w końcu przeprosili w jego imieniu kilka lat temu. Warto pamiętać, że po Szekspirze on i Dickens są najlepiej sprzedającymi się autorami anglojęzycznymi.