Wystawa przedstawia 200 zagranicznych dziennikarzy, którzy relacjonowali wojnę domową w Hiszpanii.

Prawie dwieście zagranicznych dziennikarek relacjonowało wojnę domową w Hiszpanii dla mediów na całym świecie. Ta niemal nieznana historia wreszcie odżyła na wystawie otwartej w siedzibie UNESCO w Paryżu .

Sekretariat d'État à la Mémoire Démocratique et la Délégation Permanente de l'Espagne zainaugurował au siege de l' @UNESCO „Elles l'ont raconté au monde”, wystawę zorganizowaną przez profesora dziennikarstwa i doktora en sciences politiques Bernardo Díaz Nosty. pic.twitter.com/MMCO7s1qWm

— Delegacja Hiszpanii przy UNESCO / Amb Espagne UNESCO (@EspUNESCO) 10 lipca 2025 r.

Wystawa „Opowiedzieli to światu” upamiętnia nazwiska i pracę 198 reporterek, pisarek i fotografek , które dokumentowały konflikt z perspektywy obu stron, choć głównie republikanów.

Jak wyjaśnia Bernardo Díaz Nosty, kurator wystawy zorganizowanej przez Ambasadę Hiszpanii przy UNESCO , wojna w Hiszpanii była „najbardziej relacjonowana przez media do tej pory”, nie tylko za pośrednictwem prasy drukowanej, ale także radia krótkofalowego i kronik filmowych.

Na plakatach i filmach, a także w książkach i czasopismach z tamtego okresu można znaleźć liczne przykłady pracy tych kobiet, z których wiele było bardzo młodych , a które na przykład jako pierwsze poinformowały świat o tysiącach cywilnych ofiar odwrotu z Malagi do Almerii czy bombardowania Guerniki, oba w 1937 roku.

„Po raz pierwszy na tak dużą skalę pojawiły się kobiety-korespondentki”, co do tej pory było „zupełnie nieznane”, mimo że „ich wkład jest istotny” – podkreśla.

Díaz Nosty, profesor dziennikarstwa na Uniwersytecie w Maladze, przybliża konkretny przypadek amerykańskiej dziennikarki, która w momencie zamachu bombowego w Barcelonie nadawała audycję radiową i relacjonowała na żywo zawalenie się domu po drugiej stronie ulicy, w którym mieszkała.

Nie tylko dzięki radiu , ale także dzięki transmisji zdjęć ilustrujących bombardowania, które ukazały się następnego dnia w nowojorskiej prasie . „To ogromne wydarzenie jak na I wojnę światową” – podkreśla.

Wyjaśnia, że w tym pierwszym konflikcie z dużą liczbą dziennikarek , wyraźnie widać zupełnie inne podejście w porównaniu do mężczyzn-korespondentów zagranicznych.

Oni, wśród których wyróżniali się wybitni pisarze, tacy jak Amerykanie Ernest Hemingway i John Dos Passos, skupiają się bardziej „na wydarzeniach wojennych, na materiale (...), na zwycięstwach, na porażkach, na politykach, na polityce międzynarodowej”.

Z drugiej strony korespondenci skupiają się bardziej na „strukturze społecznej, na dotarciu do cierpiących, do bezbronnych , do tych, którzy umierają nie na pierwszej linii frontu, ale ze smutku, głodu czy chorób, a jest ich tysiące” – dodaje Díaz Nosty.

To oni jako pierwsi określili bombardowania miast z powietrza mianem ordynarnych morderstw lub zbrodni wojennych.

Dwie z nich zginęły : słynna niemiecka fotografka Gerda Taro , pierwsza reporterka wojenna, która poległa na służbie (partnerka legendarnego fotografa wojennego Roberta Capy, który padł ofiarą wypadku podczas bitwy pod Brunete w 1937 r. i został pochowany na paryskim cmentarzu Pere-Lachaise) oraz Francuzka Renée Lafont , zastrzelona przez wojska Franco we wrześniu 1936 r. w pobliżu frontu w Kordobie.

Wystawa powstała na podstawie książki They Told the World: Foreign Journalists in the Civil War , wydanej w 2022 roku przez Díaz Nosty. Powstała ona po szeroko zakrojonych badaniach, które wydobyły na światło dzienne wiele z nich, ponieważ do niedawna istniały jedynie dowody na istnienie zaledwie sześciu z nich.

Naszym celem jest, aby wystawa ta dotarła także do Hiszpanii i zbiegła się z wydarzeniami organizowanymi w tym i przyszłym roku, upamiętniającymi 50. rocznicę rozpoczęcia transformacji demokratycznej w Hiszpanii.

„Myślę, że projekt ten zostanie zabrany” do Hiszpanii, „ponieważ jest nie tylko innowacyjny, ale także edukacyjny ; łączy w sobie takie aspekty, jak wolność słowa, równość kobiet i mężczyzn oraz prawa człowieka” – zwierza się kurator.

Ambasador Hiszpanii przy UNESCO, Miquel Iceta, wyjaśnił, że Hiszpania zorganizowała tę wystawę, ponieważ porusza ona trzy bardzo ważne dla UNESCO kwestie: równość kobiet i mężczyzn, wolność prasy i sytuację dziennikarzy w strefach konfliktów.

„Pomaga nam to również przypomnieć sobie część naszej historii, która jest z pewnością mało znana na świecie, a także niezbyt znana w samej Hiszpanii” – podsumował były minister kultury Hiszpanii.