Massimo Popolizio: “Met theater geef ik mezelf een gelukkige onwerkelijkheid”

Massimo Popolizio beschouwt zichzelf met genoegen als ‘anachronistisch’, en hij is daar niet blij mee, maar geniet er juist van. Bijvoorbeeld door een politiek incorrecte komedie van Harold Pinter over familiedynamiek op te voeren: “Homecoming” ging op 7 mei in première in het Teatro Argentina in Rome, waar het tot de 25e te zien zal zijn. Achtenveertig uur later, op 27 juni, zal Popolizio zich storten op de repetities voor het door hem geregisseerde “Before the Storm”, gewijd aan de lange artistieke biografie van Umberto Orsini (die zichzelf zal spelen). De première vindt plaats in Spoleto op 27 juni. De essentie van Kreeft – Popolizio is geboren op 4 juli – drijft zelfs degenen die niet in astrologie geloven om in het verleden te graven. Het is een strijd met nostalgie, waarbij herinneringen omgezet moeten worden in middelen om niet door hen aangetast te worden.

Is het beroep acteur een voordeel of een nadeel?

Dit beroep vergt een bepaalde emotionele lading die bij het uitbeelden van veel personages altijd een rol speelt en die ik graag vergelijk met de ruggen van taxichauffeurs of de voeten van dansers. Maar theater maken is ook een medicijn dat je beschermt tegen de zorgen van alledag: op tournee zijn is vermoeiend, maar je zit opgesloten in een bubbel waarin je niet denkt aan het appartement, de parkeerplaats, de rekeningen. Deel de ervaring met een groep mensen die tijdelijk jouw familie worden. Samen eten, een hotel boeken, voortdurend van stad wisselen. Zo ging het vroeger nog steeds. Een gezond anachronisme in een steeds virtuelere wereld.

Voelt u zich anachronistisch?

Ja, als dat betekent dat ik niet van overtoerisme, sociale media en spritz moet houden. Soms moet ik bekennen dat ik jonge mensen niet helemaal begrijp, net zo min als mijn vader mij begreep. Ik geef les op een academie en ik houd er niet van om te ontsnappen aan de retoriek van degenen die zeggen: "Ik wil mijn ervaring aan jou doorgeven", want iedereen moet zijn eigen ervaring creëren. In plaats daarvan probeer ik een kern van professionele vitaliteit over te brengen, de energie die de jongens nodig hebben.

Heeft u waardevol advies?

Ontwikkel nederigheid. Tegenwoordig is het niet meer zo dat kinderen op zevenjarige leeftijd al dominant zijn ten opzichte van hun ouders en dat respect voor anderen, zelfs in de kleinste interacties, bijna een extraatje lijkt. Toen ik klein was, leerden we dat we het werkwoord “ik wil” niet mochten gebruiken om dingen te verdienen. In het theater is verdienste gelukkig nog steeds nodig: als je niet capabel bent, kun je dit werk niet doen, want er is een publiek dat oordeelt. Dat mooie woord, ‘inclusie’, is van toepassing op rechtvaardigheid en op gezondheidszorg, maar een acteur moet zijn plaats op het toneel verdienen. Dat is niet ieders recht.

Leve de oprechtheid.

Het is geen toeval dat ik Pinters tekst op het podium bracht, die zestig jaar geleden geschreven is maar nog steeds actueel is. Genoeg met politieke correctheid. Er is behoefte aan om te prikken, om humor te cultiveren, zelfs met een beetje kwaadaardigheid. De reactie van het publiek vind ik geweldig, maar ik vermijd zelfverheerlijking, iets wat tegenwoordig zo gebruikelijk is onder auteurs, regisseurs en schrijvers. Wij verkopen geen tapijten. Of misschien niet.

Ben je nog steeds emotioneel?

Ik blijf een gezonde angst voelen. Voor mij blijft acteren iets abnormaals, een manier om de kost te verdienen, maar wel een manier die ik met de nodige voorzichtigheid beoefen.

Hoe leef je je in in een personage?

Ik neem alle informatie op die ik kan vinden, ik kijk naar alle edities van het toneelstuk en ik probeer te praten met de acteurs die de rol vóór mij hebben gespeeld. Als ik een vertaalde tekst aanstuur, vertaal ik deze opnieuw zodat ik de tekst onder de knie krijg, ook al gebruik ik de versie waarvoor ik de rechten heb verworven.

Welk van de audioboeken die jij hebt ingesproken, zou je aanbevelen?

“Brief aan mijn rechter” van Simenon, mijn favoriete romanschrijver van wie ik alles heb gelezen behalve Maigret. Maar ik heb echt genoten van het opnemen van “American Pastoral” omdat Philip Roths proza, met zijn lange passages en vele terzijdes, een aangenaam technisch avontuur was.

Hoeveel lees je zelf?

Heel veel en alleen 's nachts, soms wel uren achter elkaar, want ik heb last van slapeloosheid. Ik heb net alle boeken van Fante uitgelezen, maar ik lees graag meerdere boeken tegelijk. Momenteel is er een nieuwe vertaling beschikbaar van Lucretius' “De rerum natura” en Peter Camerons “Things That Happen in the Night”.

Waar ben je gepassioneerd over als je niet aan het werk bent?

Naar de natuur. Ik zoek mijn toevlucht in het huis in Todi, waar ik mij wijd aan de bomen, de rozen, de lavendel en de rozemarijn. Ik begrijp de tijd als ik langs een steeneik loop die ik heb geplant toen hij drie centimeter in doorsnee was en die nu twintig centimeter groot is. Ik hou niet van de retoriek van 'groen', maar het is wel verfrissend om in alle rust door een bos te kunnen wandelen, zonder de bemoeienis van mensen die daar wandelen. Het is het laatste directe contact met iets of iemand, een gevoel dat ik als jongen ook voelde in bepaalde hoeken van Rome, op onontgonnen plekken die ik als mijn eigendom beschouwde.

Waar heb je spijt van?

De stad zonder B&B's, de groepen waar de economische verschillen tussen de families niet voelbaar waren, de gedeelde huur die het mij, net als ik, mogelijk maakte om op mijn achttiende het huis uit te gaan. Wij woonden met z'n zessen in een appartement, maar dat was te betalen. Tegenwoordig vragen ze 700 euro voor een kamer en misschien verdien jij wel 900. Het is een gek Italië, alleen toegankelijk voor mensen met een bepaald inkomen. De rijken zijn bij de rijken, en de armen zijn bij de armen. En het is allemaal jammer genoeg in hokjes gestopt en gereguleerd.

Wat kan er gedaan worden?

Als ik politicus was, zou ik een goed antwoord formuleren, maar ik kan, net als Calvino, alleen maar uitnodigen om te begrijpen wat niet de hel is en daar ruimte aan te geven. Daarom geef ik tegenwoordig ook in het theater de voorkeur aan lichte vormen: ik voel de behoefte om dingen luchtig op te vatten en dat lukt me beter in gezelschap dan alleen.

Meer over deze onderwerpen: