Men dacht dat het geïsoleerd was... Een verrassende ontdekking

Men denkt dat Paaseiland rond 1200 na Christus voor het eerst door mensen werd bewoond. Polynesiërs bouwden er hun beroemde standbeelden van gigantische hoofden. De inheemse bevolking van het eiland, de Rapa Nui, leefde eeuwenlang volledig afgezonderd van de buitenwereld. Onderzoekers hebben echter ontdekt dat het eiland vele malen opnieuw werd bevolkt, met meerdere migratiegolven over de Stille Oceaan van west naar oost.

Professor Paul Wallin van de Universiteit van Uppsala merkte op dat de Polynesiërs bekwame reizigers waren in dubbelwandige kano's en het eiland rond 1200-1250 n.Chr. vanuit Centraal-Oost-Polynesië bereikten. Ondanks de geografische isolatie van het eiland zijn er verbanden gevonden tussen vergelijkbare rituele praktijken en monumentale bouwwerken en andere Polynesische eilanden in de regio.

De onderzoekers merkten op dat de rechthoekige stenen platforms (ahu) die op het eiland zijn gevonden, ook werden gebruikt op andere Polynesische eilanden in het westen. Deze platforms dienden als gemeenschappelijke rituele ruimtes en worden op sommige plaatsen nog steeds als heilig beschouwd. "Ahu (ook bekend als marae), heiligdommen, zijn te vinden op alle Oost-Polynesische eilanden", aldus professor Wallin, die de prevalentie van deze structuur benadrukte.

Het onderzoek betwist de stelling dat het eiland slechts één keer bewoond was en zich in isolatie ontwikkelde. Het team stelt dat de ahu-traditie zich tussen 1300 en 1600 n.Chr. vanuit Paaseiland naar het westen verspreidde. Na deze periode raakten de Polynesische eilanden mogelijk van elkaar geïsoleerd.

Grote monumentale bouwwerken werden gebouwd op eilanden zoals Tahiti, Hawaï en Paaseiland, waar hiërarchische sociale structuren zich onafhankelijk van elkaar ontwikkelden en deze structuren symbolen van macht werden. De studie onthult een robuust netwerk van interacties tussen de Polynesische eilanden, waardoor ideeën en rituelen van oost naar west en vice versa werden overgedragen.

De komst van Europese ontdekkingsreizigers in de 18e eeuw leidde tot een snelle afname van de bevolking van het eiland, gepaard met bloedige conflicten en slavenhandel. Tegenwoordig ontvangt Paaseiland, een UNESCO-werelderfgoed, duizenden toeristen, maar de toename van het toerisme bedreigt de natuurlijke structuur van het eiland. Professor Helene Martinsson-Wallin, een van de auteurs van de studie, stelde dat de stranden, die in de jaren 80 nog spierwit waren, begin jaren 2000 blauw leken door kleine stukjes plastic die van over de hele wereld naar het eiland dreven, wat de aandacht vestigde op vervuiling.